İslam bilginler şeytanın zürriyetinin olmadığı ancak kendine aldanan ve şeytanın safında yer alan insan ve cinlerden sapıklığa düşenlerin şeytan adına iş görmesi, insanları insan cinsinden birilerinin aldatması daha kolay olduğu için birden çok şeytan aramaya gerek de yoktur.
Şeytanın görevi insanları Allah’a asi kılmak, ibadet ve itaatten uzaklaştırmak, Allah’ın hükümlerini hiçe saymak ve bu uğurda malını ve canını ortaya koyan insanın zaten şeytandan bir farkı olmadığı için ister cin sınıfından olsun ister insan sınıfından olsun dünya şeytanlarla dolmuş vaziyettedir.
Allah insanı yaratırken kendine ait bir nefha-i ilahiyi bahşetmiş, sonrada nefis denilen bir olguyu insanoğlunun bünyesine adapte etmiştir. Allah ile kul arasındaki perde isyan ve günahlarla arttıkça uzaklaşma, perdeler ibadet ve itaatle azaldıkça da yaklaşma eylemi devam eder.
Burada perdenin çoğalması ya da azalması ibadet ve itaatle orantılıdır. Niyazi Mısri Hazretleri “çekilirsen aradan geriye kalır yaradan” ifadesiyle şeytanın vücut ülkesinde işbirlikçisinin nefis olduğunu haber vermiştir.
Hz. Peygamber (s.a.v.), nefis terbiyesi için “büyük cihad” buyurdu. İnsanın nefis terbiyesinde ve kulluk yolunda en büyük düşmanı da elbette ki şeytandır. İmam Zeynelâbidin (a.s.) için şeytanın hilelerinden korunmanın yolu Allah’a kulluk ve O’nun sevgisidir:
“Allah’ım! Sana kulluk etmekle onu bizden kovup uzaklaştır. Senin sevgini elde etme gayretimizle onu hor ve zelil kıl. Bizimle onun arasında yırtıp parçalayamayacağı bir perde, delip geçemeyeceği bir engel oluştur.”
Onun vesveselerine kapılmamak ve oyunlarına karşı ayık olmak için İmam Zeynelâbidin (a.s.) aşağıdaki yakarışı yapıyor. Burada şeytanın insanı etkileme yolarını da ümmete anlatmaktadır:
Allah’ım! Muhammed (s.a.v.) ve aline salat eyle ve şeytanın saptırmasına karşı bizi hidayetten faydalandır. Onun azdırması karşın bizi takvayla donatı. Bizi onun helak yolunu değil, Senin rüşd yolunu kat etmeye muvaffak kıl!
Allah’ım! Onun kalplerimize girişini engelle; sahip olduğumuz şeylerde onun için bir yer ayırma.
Allah’ım! Onun güzel göstermeye çalıştığı bâtılı bize tanıt. Tanıttıktan sonra da bizi ondan koru.
Onu nasıl kandırabileceğimizi bize öğret.
Bizi ona güvenme gafleti uykusundan uyandır.
Hilelerini bozabilmek için lütfunu bizden esirgeme.” (Prof. Dr. Haydar Baş / İmam Muhammed Bakır (a.s.) /Sayfa 423-424)
Uğur Kepekçi