Uğur Kepekçi
İslam âleminde büyük bayramlardan biri de Gadir-i Hum Bayramıdır. Yıllarca gizlenen Ehl-i Beyt gerçeği arasında önemli bir yer teşkil eden bu bayram hakkında Prof. Dr. Haydar Baş’ın Ehl-i Beyt Külliyatı ekseninde bir analiz hazırladık.
Hicri 10. yılında peygamberimizin veda haccı dönüşünde dinin kemale ermesiyle eş anlamlı olan Maide 67. ve 3. ayet-i kerimeyle tamamlanan Kur’an-ı Kerim’in mesajının anlaşılması açısından Gadir-i Hum Bayramı önemlidir.
Gadir-i Hum Bayramı nedir?
Öncelikle bu sorumuza cevap bularak konumuza başlayalım:
İmam Ali (a.s.)’ın velayetinin ilanı kabul edilen Zilhicce ayının 18’nci günü Gadir-i Hum Bayramıdır. Peygamberimiz Hicri 10’uncu yılının zilhicce ayının 9. günü Arafat’ta Veda Hutbesini irad etmiştir.
Hac dönüşünde Mekke Medine arasında bulunan Gadir-i Hum denen yere vardığında (zilhicce/18) Cebrail; Ey Muhammed, Allah şöyle buyuruyor: “Ey şanlı Resul! Rabbinden sana indirileni tebliğ et! (İnsanlara ulaştır) Eğer bunu yapmazsan O’nun peygamberlik görevini yapmamış olursun. Allah seni insanlardan korur. Doğrusu Allah, kâfirler toplumunu doğru yola iletmez.” (Maide/67)
“Resûlullah Cuhfe’ye (Medine’ye 150 km kala) yaklaşan Müslümanların önde gidenlerinin geriye çağrılmalarını, geride kalanların da orada toplanmalarını emretti. Ardından namaza toplanma emri verdi. Ağaçların altının temizlenmesini, minber şeklinde taşların üst üste konmasını emretti. İnsanların iyi görmesi için onların üstüne çıktı. Allah’a hamd ederek söze başladı.” (İmam Ali, Prof. Dr. Haydar Baş)
Gadir-i Hum denilen yerde irad edilen hutbenin gayesi Cebrail’in ikazını yerine getirmek, Hz. Ali (a.s.)’ın velayetini ilan etmekti. Peygamberimiz, halkı Ali b. Ebi Talib’e itaate davet etti. Sonra Hz. Ali’nin kolunu kaldırdı. Sonra buyurdu ki; “Ben kimin Mevla’sı isem, Ali de onun Mevla’sıdır. Allah’ım! Onu seveni sev, O’na düşman olana düşman ol, O’na yardım edene yardım et, yardım etmeyerek yalnız bırakanı yalnız bırak” Sonra henüz insanlar dağılmamıştı; “Bugün sizin için dininizi kemale erdirdim, size nimetlerimi tamamladım ve size din olarak İslam’ı beğendim (Maide/3)” ayeti nazil oldu.
Bunun üzerine Resûlullah (s.a.v.) buyurdu ki: “Allahuekber! Din kemale erdirildi; nimet tamamlandı. Allah benim risaletime ve Ali’nin velayetine razı oldu” Resûlullah Gadir-i Hum hutbesinde, altı yerde kendisinden sonra Müslümanların halifesinin Hz. Ali olduğunu beyan etmiştir. Bu ifadelerden bir kısmı şunlardır:
“Ali bin Ebi Tâlib, Benim kardeşimdir, vasimdir, halifemdir ve benden sonra imamdır.”
“Ey insanlar ben hilafet emrini kıyamet gününe kadar imamet veraseti olarak neslime emanet ediyorum.”
“Benden sonra Ali Allah’ın emriyle sizin veliniz ve imamınızdır. İmamet makamı ondan sonra da Allah ve Resulüyle görüşeceğiniz güne kadar O’nun evlatlarından olan benim neslimin hakkıdır.” (İmam Ali / Prof. Dr. Haydar Baş).
(28.07.2021 tarihinde hazırladığımız analiz yazı dizisini tekrar yayınlayarak Gadir-i Hum Bayramının anlaşılmasına katkı sağlamaya çalışacağız)
(Devam edecek…)
