Uğur Kepekçi
Kurban ibadetinin kimlere vacip ya da sünnet olduğu hakkında bilgiler paylaşarak bu konudaki bilgi kirliliğini de ortadan kaldırmaya çalışmak isteriz.
Öyle bir necip milletiz ki kendisine vacip olmadığı halde borç harç eder kurban keseriz. Çoluk çocuk mahrum olmasın gözü dışarda kalmasın diye…
Ölen kişiden kurban mükellefiyeti kalkmasına rağmen ölü kurbanı diye kurbanlar keseriz. Hem de ölü kurbanı diye adlandırılan kurbanı bir gün önce keseriz ki kurban günü etin geç dağıtılması halinde fakirler mahrum kalmasın diye…
Bunlar Türk’ün örfünde var olan merhamet duygusundan kaynaklanan güzel adetlerdir. Küçümsememek lazımdır…
Kurban kesmekle mükellef olanlar
Kurban Bayramı’nda ibadet niyeti ile kurban kesmek, hür, mukim (yolcu olmayan), müslim ve zengin kimseye vacibdir. Zenginden maksat, temel ihtiyaçlarından başka, artıcı olsun olmasın, en az iki yüz dirhem gümüş değerinde bir mala sahib olan, fitre vermekle yükümlü olan kimselerdir.
“Kurban kesmeyi vacip kılan zenginliğin dinî ölçüsü, ister artıcı olsun isterse olmasın kişinin borçları ve temel ihtiyaçları dışında 80,18 gr. (20 miskal) altına ya da bunun değerinde para veya mala sahip olmasıdır. Bu miktar mala sahip olmayan kişi kurban kesmek zorunda değildir.” (Din İşleri Kurulu)
“Zekatta nisap miktarına ulaştıktan sonra bir yıl sonra zekat verilir” hükmü kurbanda geçerli değildir. Nisaba Kurban Bayramından önce ulaşan kişi üzerinden belli bir zaman geçme şartı olmadan kurban kesmekle mükelleftir.
“Kurban kesme günlerinde (Kurban Bayramının ilk üç gününde) kurban kesmeğe gücü varken kurban kesmeyip de sonra fakir düşse, buradaki vücub üzerinden düşmüş olmaz.
Kurban kesme yükümlülüğü için, İmam Azam ile İmam Ebû Yusuf’a göre, akıl ve buluğ şart değildir. Bundan dolayı zengin olan bir çocuğun veya bir delinin malından bunların velisi kurban keser…
Fakat İmam Muhammed’e göre, kurban yükümlülüğü için akıl ve büluğ şarttır. Bundan dolayı çocukların ve mecnun olanların mallarından kurban kesilmesi gerekmez. Fetva da buna göredir. Velileri onlar adına mallarından kesecek olsalar, kurban bedelini onlara ödemeleri gerekir. Ancak bir kimsenin kendi malından çocuğu için kurban kesmesi mendubdur. (Yapılması güzel olan amel) (İmam Malik ile İmam Şafiî’ye göre, kurban vacip değil, müekked bir sünnettir.)
Vacib olan kurban görevi, Hak yolunda fedakarlığın bir nişanıdır. Yüce Allah’ın verdiği nimetlere karşı yapılan bir şükürdür. Bunun sonucu da sevaba ulaşmak ve birtakım belalardan korunmaktır. (Ömer Nasuhi Bilmen Büyük İslam İlmihali / Kurban bölümü)
(Devam edecek…)
