Uğur Kepekçi
Kur’an-ı Kerimin ilk emri oku olduğunu bilmeyenimiz yoktur. Peygamberimiz ümmetini sürekli güzel okumaya, yazmaya teşvik etmiştir.
Peygamberimiz namaz vakti girince Bilal-i Habeş ve ibn-i Mektum gibi sesi güzel olanlara özellikle ezan okuturdu. Ve güzel ezan okunmasını teşvik etmek adına müezzinleri öven hadisleri mevcuttur:
“Müezzine, sesinin gittiği yer boyunca mağfiret edilir. Yaş ve kuru her şey onun lehinde şehadet eder. Namaza katılan kimseye yirmi beş kat namaz sevabı yazılır. Ve iki namaz arası günahları affedilir.” ( Ebu Dâvud, Salât 31)
“Kur’an-ı Kerim’i okuyanın sesini işittiğinizde, kendisinin Allah’tan korktuğu kanaatine vardığınız adam, şüphesiz Kur’an-ı en güzel sesle okuyanlardandır.” (İbn-i Mâce, İkame: 176)
Ancak peygamberimiz okumanın yanında, yazmayı da teşvik etmiştir. Peygamberimizin savaş esirleri arasında bulunan okuma yazma bilenleri okuma yazma öğretmek karşılığında özgürlüğüne kavuşturduğu İslam tarihinde belgelerle sabittir.
Bedir Savaşı’nda esir alınan, yazı bilen ve fidye ödeyemeyen müşriklerin on müslüman çocuğa okuma ve yazma öğrettikten sonra serbest bırakılmaları da yazı ve öğretim hususunda Hz. Muhammed’in gayret ve özenini gösteren hadiselerdir. Hz. Peygamber Mescid-i Nebevî’nin Suffe denilen bölümünde ashabına bizzat ders vermiş, okuma ve yazma yaygınlaştırılmış ve kurumsallaştırılmıştır.
Bütün işlerinde ince bir zevke ve estetik anlayışa sahip olan Hz. Peygamber, kâtibine güzel yazı konusundan tavsiyelerde bulunmuştur.
“Hokkaya lika koy, kalemi eğri kes, besmelenin ‘bâ’sını dik yaz, sîn harfinin dişlerini, ‘mîm’in gözünü açık, ism-i celâli güzel yazmaya gayret et, ‘rahmân’da kalemin mürekkebini yenile, ‘nûn’un çanağını uzat, ‘rahîm’i de güzel yaz” diyerek besmelenin göze hoş gelecek biçimde yazılmasını tavsiye ederken estetik değerleri ortaya koymuş; böylece yazının sanat seviyesine yükselmesini hedef olarak göstermiştir. “Bilgiyi yazıyla bağlayın”; “Güzel yazı gerçeğe açıklık kazandırır” sözleriyle de bilginin kaybolmaması için güzel yazıyla kaydedilmesini istemiş, bunun insanın akıl ve his dünyasını zenginleştirip mutluluk vereceğini belirtmiştir. (İlahiyat 1. Sınıf/ İslam sanat tarihi/4. Ünite)
Hz. Peygamber (s.a.a.) Efendimiz insanlık için her konuda en güzel örnektir.
“Muhakkak Allah’ın Resulünde, sizin için, Allah‘a ve ahiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah’ı çokça zikredenler için mükemmel, güzel bir örnek vardır.” (Ahzâb sûresi:21)
Bu ilahi emri başımıza taç edip okumayı da yazmayı da ibadet niyetiyle yerine getirirsek hayatımız anlam kazanacaktır.
