Uğur Kepekçi
İslam’da zekât ve sadaka konusu başlı başına bir sosyal denge, sosyal adalet unsurudur.
Büyüklerimiz derler ki;
Allah bu dünyada her yarattığının rızkını taksim etmiştir. İmtihan gereği kimine az, kimine çok; kimini zengin, kimini fakir yaratarak çok farklı maksatlar murat etmiştir.
Fakire az verir şükretmesini ister…
Zengine çok verir, emaneti sahibine teslim etmesini ister….
Zekatını hakkıyla vermeyen zengin, fakire verilmek üzere Allah tarafından kendisine verilen emanete ihanet ederek, sosyal dengenin de bozulmasına sebep olmuştur.
Eğer dünyada zenginler fakirin hakkını verseler dünyada fakirlik diye bir şey kalmazdı. Zenginler düştükleri gafletten haberdar değiller. Eğer ahirette emanete ihanetten yargılanacaklarını bilseler, zenginler köşe bucak fakir ararlar ve haklarını teslim ederlerdi.
Sadakanın verilmesi sosyal adaletin sağlanmasına ne kadar büyük katkı sağladığını, verilen kimseden çok, taşınılan niyetin daha önemli olduğu hakkında bir hadisi şerif paylaşarak farklı bir ufuk turu yapmaya çalışalım:
Allah Resûlü (s.a.v.) buyurdu:
“Bir adam, (bu gece) ‘mutlaka bir sadaka vereceğim’ diyerek çıktı ve (farkında olmadan) bir hırsıza sadaka verdi. Sabah olunca, ‘Bu gece bir hırsıza tasadduk edilmiş’ diye dedikodu yaptılar.
Bunu üzerine adam şöyle dedi: ‘Allah’ım! Hırsıza verdiğim sadakadan dolayı Sana hamd olsun.’ Sonra, ‘Mutlaka bir sadaka vereceğim’ dedi.
(O gece) çıktı ve (yine farkında olmadan) bir zina eden kadına sadaka verdi. Sabah olunca herkes, ‘Bu gece zina eden bir kadına sadaka verilmiş’ diye dedikodu yaptılar.
Bunun üzerine adam, ‘Allah’ım! Zina eden bir kadına sadaka verdiğim için Sana hamd olsun’ dedi.
Adam, (mutlaka) ‘bir sadaka vereceğim’ dedi. (O gece de) çıktı ve (yine farkında olmadan) bir zengine sadaka verdi. Sabah olunca herkes, ‘bu gece bir zengine sadaka verilmiş’ diye konuştular.
Bunu üzerine söyle dedi: ‘Allah’ım! Hırsıza, zina eden kadına ve zengine verdiğim sadakadan dolayı sana hamd olsun.
(Daha sonra rüyasında) kendisine şu açıklama yapıldı: Hırsıza sadaka vermen, belki ondan onu vaz geçirir, Zina eden kadına sadakan, belki onun bundan sonra zinadan uzaklaşıp iffetli kalmasını sağlar. Zengine verdiğin sadaka da ona bir ders olur ve o da artık yoksulları gözetip ve onlara Allah’ın kendisine verdiklerinden sadaka verir.” (Prof. Dr. Haydar Baş, Kur’an ve Sünnet Işığında İslam İlmihali Zekât, Sayfa/101).
Bu sebeple verilen sadaka her halde sosyal hayatta pozitif katkı sağladığı aşikârdır. Önemli olan sosyal adalet ve Allah’ın rızasını gözetmek adına iyi niyetle davranışlar sergilemektir.
Şu hadisi şerifle bu konumuzu da tamamlamış olalım:
Enes (r.a.) den rivayet olunduğuna göre Hz. Peygamber şöyle buyurdu:
“Din kardeşin zalim de olsa, mazlum da olsa ona yardım et.”
Bir adam:
-Ya Resûlullah! Kardeşim mazlumsa ona yardım edeyim. Ama zalimse ona nasıl yardım edeyim, söyler misin? dedi. Peygamberimiz:
“Onu zulümden alıkoyar, zulmüne engel olursun. Şüphesiz ki bu ona yardım etmektir” buyurdu. (Buhari, Mezalim 4)
